Ο Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873) ήταν πολιτικός και δικαστικός. Γεννήθηκε στο Μελένικο όπου και έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Από το 1818 σπούδαζε νομικά, ιστορία και κοινωνικές επιστήμες στη Βιέννη, το Γκαίτινγκεν και το Βερολίνο. Με την έκρηξη της επανάστασης διέκοψε τις σπουδές του και επέστρεψε στην Ελλάδα. Μετά από περιπέτεια βρέθηκε στην Τεργέστη απ' όπου μαζί με άλλους Φιλέλληνες πέρασε στο Μεσολόγγι. Στο Μεσολόγγι συνεργάστηκε με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και κατέλαβε διάφορες κυβερνητικές θέσεις (γραμματέας του εκτελεστικού). Έλαβε μέρος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, στο οποίο συνέταξε σχεδόν εξ' ολοκλήρου το σύνταγμα καθώς και την διακήρυξη της 15ης Ιανουαρίου 1822, η οποία πληροφορούσε τα Ευρωπαϊκά κράτη ότι ο αγώνας ήταν εθνικός και όχι κοινωνικός. Το 1823 ήταν επικεφαλής της επιτροπής που στάλθηκε στο Λονδίνο για την σύναψη δανείου. Το 1827 εκλέγεται πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ενώ τον Οκτώβριο του ίδιου έτους αναχωρεί για το Παρίσι με σκοπό την ολοκλήρωση των σπουδών του. Επιστρέφοντας από τη Γαλλία, ο Πολυζωίδης βρέθηκε απέναντι στην αυταρχική διακυβέρνηση του Καποδίστρια και σύντομα πέρασε στην αντιπολίτευση εκδίδοντας στην Ύδρα την εφημερίδα «Απόλλων», η οποία και εκδιώχθηκε. Το 1832 διορίστηκε από την Αντιβασιλεία πρόεδρος του πενταμελούς δικαστηρίου του Ναυπλίου που δίκαζε τους Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα κ.α. Ο Πολυζωίδης τότε μαζί με τον Τερτσέτη γνωρίζοντας πολύ καλά την αθωότητα των κατηγορουμένων αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση καταδίκης τους για εσχάτη προδοσία. Η κίνησή του προκάλεσε την φυλάκιση και την άγρια κακοποίηση του. Αναμφίβολα η άρνησή του να αποδεχτεί την κρατική παρέμβαση στα της δικαιοσύνης ήταν ενδεικτική της ακεραιότητας του Πολυζωίδη. Με την ενηλικίωση του Όθωνα, αποκαταστάθηκε και διορίστηκε αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου και σύμβουλος επικρατείας. Το 1837 διορίστηκε υπουργός παιδείας και εσωτερικών. Ως υπουργός παιδείας συνέβαλε καταλυτικά στη θεμελίωση του Εθνικού πανεπιστημίου ενώ από τη θέση του υπουργού εσωτερικών αγωνίστηκε για την ελευθερία του λόγου. Το 1862 διορίστηκε νομάρχης Αττικοβοιωτίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πολυζωίδης ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε, σε ομιλία του στο Ναύπλιο, τον όρο Ιερή πόλη για το Μεσολόγγι, που από τότε καθιερώθηκε. Έργα του ήταν η διακήρυξη της Επιδαύρου, το καταστατικό του Προσωρινού πολιτεύματος (1824), τα Ελληνικά (1870, 2 τόμοι), η Γενική Ιστορία (1880-1890, 3 τόμοι), τα Νεοελληνικά (1874) κ.ά.
124 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ 1971
