Η Επικούρεια φιλοσοφία είναι μια φιλοσοφία του κατά φύση εὖ ζῆν.
Ο Επίκουρος (341 – 270 π.Χ) υπήρξε ο πρώτος ανθρωπιστής φιλόσοφος, επειδή όχι μόνο αντιλήφθηκε αλλά και πίστεψε στην αξία τού ανθρώπου και στον σεβασμό τής ανθρώπινης φύσης που συνοδεύεται από την φρόνηση και τη δικαιοσύνη χωρίς την υποκρισία, (αλλά) γιατί αυτά είναι ικανά να οδηγήσουν τον άνθρωπο στον ενάρετο και ηδονικό βίο, και με σχετική αυτάρκεια* να του εξασφαλίσουν την ελευθερία.
Ο Επίκουρος χαρακτηρίστηκε ως ο φιλόσοφος τής ηδονής. Είχε ιδρύσει και δίδαξε στον “Κήπο” στον οποίο δεν αποκλειόταν να παρακολουθούσουν οι γυναίκες, οι δούλες και οι εταίρες. Στη σχολή είχε δημιουργηθεί μία ατμόσφαιρα φιλίας, ψυχαγωγίας και ηδονής η οποία χαρακτήριζε και τη σπουδή τής φιλοσοφίας. Γι’ αυτό και στην είσοδο τού Κήπου τού Επίκουρου υπήρχε η επιγραφή:
“Ξένε, καλά θα κάνεις να μείνεις εδώ· εδώ το υψηλότερο αγαθό είναι η ευχαρίστηση”. Στην επιγραφή αυτή ήταν συμπυκνωμένη η θεωρεία τού “εὖ ζῆν”. Την ατμόσφαιρα αυτή ο Επίκουρος την χαρακτήριζε ως την “αρχή και το τέλος τής ευδαίμονος ζωής”. Ακόμα έλεγε: “ δεν ξέρω πως μπορώ να εννοήσω το αγαθό, αν αφαιρέσω τις ηδονές τής γνώσης και τις ηδονές τής σάρκας, της ακοής και της ωραίας μορφής”. Ωστόσο ο φιλόσοφος δεν εννοούσε τις ακραίες μορφές τού ηδονισμού, δηλαδή τις “παράφορες ηδονές”, αλλά την μετριοπαθέστερη αντίληψη για την αναζήτηση τών ηδονών οι οποίες συμβάλλουν στο “να μην πονάει το σώμα και να μην ταράσσεται η ψυχή”. Επειδή ακριβώς ο Επίκουρος κυνηγάει τη φραστική οικονομία (δηλ. δεν λέει πολλά λόγια) και την καθαρότητα τού λόγου αποφεύγοντας τις ρητορικές εκφράσεις, κάποιοι τον κατηγόρησαν και τον είπαν αμόρφωτο ηδονιστή, γουρούνι και γεροπαραλυμένο(1). Όμως, εκείνος πίστευε πως δεν πρέπει να επιδιώκουμε οποιαδήποτε ηδονή, αλλά αυτές των οποίων τα αποτελέσματα είναι καλύτερα και περισσότερα…
101 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΛΑΡΟΣ
