ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ ΤΖΩΝ ΡΗΝΤ

Ο εικοστός αιώνας φεύγει σημαδεμένος από αδελφοκτόνους πολέμους σ' όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Η περιβόητη ειρήνη της Ευρώπης θραύστηκε κι αυτή, στην καρδιά της Βαλκανικής, με τον εμφύλιο σπαραγμό που τάραξε για τέσσερα χρόνια τη μαρτυρική Βοσνία, την άνιση πάλη κι αγώνα που έσπειραν την καταστροφή και τον όλεθρο στην ισοπεδωμένη από τους βομβαρδισμούς Σερβία.
Το αίμα, η γενοκτονία, ο τρόμος και η πείνα έχουν αφήσει νωπά ακόμα τα ίχνη τους στη γειτονιά μας. Ίχνη που μας φέρνουν πίσω στις αρχές του αιώνα, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στις έριδες των μεγάλων δυνάμεων που αγωνίζονταν, όπως και τώρα, για επικράτηση και κυριαρχία. Ο Τζών Ρηντ, νεαρός τότε, Αμερικανός δημοσιογράφος, που έμελλε να γίνει παγκόσμια γνωστός με το έργο του «Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο», μας καταγράφει στο παρόν βιβλίο του τον Γολγοθά της πορείας του μέσα από τα Βαλκάνια που φλέγονται ως την παγωμένη Ρωσία.
Στρατιώτες που θερίζονται από τα κανόνια και τον τύφο, χωριά και πολιτείες που ερημώνονται από τον αυστριακό στρατό, Κοζάκοι που επελαύνουν απ' την Ανατολή, τρομοκρατημένοι Εβραίοι στα γκέτο, Σέρβοι, Βούλγαροι, Έλληνες και Ρώσοι, χωρικοί και λαοί κάθε ράτσας, αναμειγνύονται και ματώνουν σ' αυτό το συγκλονιστικό οδοιπορικό, που ξεκινάει απ' τη Θεσσαλονίκη για να φτάσει ως την καρδιά της Ρωσίας, την Αγία Πετρούπολη.
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι παραπάνω από μια συστηματική δημοσιογραφική καταγραφή, είναι κάτι παραπάνω από μια ενσυνείδητη αποτύπωση του εκρηκτικού τοπίου της Ανατολικής Ευρώπης στις αρχές του αιώνα μας, είναι κάτι παραπάνω από ένα συναρπαστικό οδοιπορικό, από ένα εντυπωσιακό περιπετειώδες αφήγημα.
Το βιβλίο αυτό είναι μια διαρκής κραυγή κατά της αθλιότητας του πολέμου, είναι μια σκληρή υπόμνηση του ότι όπως τότε, έτσι και τώρα, οι λαοί -ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλής, γλώσσας ή χρώματος- θυσιάζονται χωρίς έλεος στον βωμό του πολέμου των δυνατών. 

263 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ