Θέμα του ποιήματος είναι ή σωτηρία της ρημαγμένης γης, χωρίς, ωστόσο, το αποτέλεσμα να είναι βέβαιο, αλλά πιθανό. Να ξανακερδηθεί το χαμένο πνευματικό, ψυχικό καί συναισθηματικό σφρίγος. Κι αναπτύσσει ό Έλιοτ το θέμα του παρατάσσοντας ανάλογα δείγματα από τρεις πηγές: (α) από τη φύση, τον κύκλο των εποχών, (β) από το μύθο, τίς αρχαίες δοξασίες γονιμότητας στην Αίγυπτο, στην Ινδία καί την Ελλάδα, σύμφωνα με τίς οποίες ό θεός πρέπει να πεθάνει για να ξεναγεννηθεί, ώστε να κάνει γόνιμο το έδαφος καί τους ανθρώπους, καί (γ) από τη θρησκεία, τη ζωή, το θάνατο καί την ανάσταση του Χριστού. Ό Έλιοτ επιχειρεί ακόμη συχνές αναφορές στο βιβλίο "Από την Τελετουργία στη Μυθιστορία" (1920) της Τζέσσι Γουέστον πού αποτελεί, παράλληλα με την ανθρωπολογική, καί μια φιλολογική μαρτυρία. Οι αναφορές του αυτές έχουν ως αντικείμενο την αφήγηση του Ψαρά Βασιλιά, μια μορφή πού απαντάται σε αρκετούς μύθους γονιμότητας καί ή ιστορία του παρουσιάζει μια φανερή ομοιότητα με το ποίημα: στη χώρα του έχει πέσει βαριά κατάρα κι όλα έχουν ρημαχτεί. Ό Ψαράς Βασιλιάς είναι ανίκανος (προφανώς καί σεξουαλικά) από αρρώστια ή αναπηρία κι ό λαός του είναι το ίδιο στείρος. Ή κατάρα θα φύγει μόνο όταν θα έρθει κάποιος ξένος πού θα θέσει ή θ' απαντήσει μερικά ερωτήματα.
128 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΥΨΙΛΟΝ/ΒΙΒΛΙΑ