Η ίδρυση του ΝΑΤΟ, η ρήξη του Τίτο με τον Στάλιν, το σχέδιο Μάρσλαλ και η άφιξη στην Ελλάδα του αμερικανικού αντιστράτηγου Τ. Βαν Φλιπ πύκνωσαν τα σύννεφα στο πολιτικο-στρατιωτικό τοπίο της χώρας. Την ώρα που η Αθήνα ετοιμαζόταν για τη μεγάλη μάχη, η ρήξη Ζαχαριάδη - Βαφειάδη δημιουργούσε νέα δεδομένα. Η μετατροπή του ΔΣΕ σε "τακτικό λαϊκοεπαναστατικό στρατό", σύμφωνα με τον ηγέτη του ΚΚΕ, θα ήταν η απαρχή της νίκης. Όμως οι πρώτες βόμβες ναπάλμ στον Γράμμο έδειχναν το δρόμο της ήττας και η πτώση του 2520 έγραφε το τέλος του ελληνικού εμφυλίου.
Η ηγεσία του ΚΚΕ αγνοούσε ότι ο Στάλιν δεν ενδιαφερόταν για την Ελλάδα, ο Τίτο προτιμούσε στον νότο ένα δυτικόφιλο κράτος και έκλεισε τα σύνορα, ενώ ο Ν. Ζαχαριάδης, σε μια προσπάθεια να περισώσει ό,τι μπορούσε, έκανε ένα ακόμα πολιτικό λάθος. Τάχθηκε υπέρ της ίδρυσης ανεξάρτητου σλαβομακεδονικού κράτους.
Και στις 15 Οκτωβρίου 1949, ο "Μεσσίας" του ΚΚΕ θα υποστηρίξει ότι "ο ΔΣΕ δεν κατέθεσε τα όπλα, μα μονάχα τα έθεσε παρά πόδα"...
