ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Α ΤΟΜΟΣ ARNOLD HAUSER

Κοινωνική ιστορία της τέχνης δεν είναι βέβαια η ανάμιξη ή η παράλληλη έκθεση κοινωνικών και καλλιτεχνικών φαινομένων (αν και πολλές παρόμοιες προσπαθείς κοινωνιολογικής προσέγγισης της τέχνης απ' αυτό ακριβώς πάσχουν), αλλά είναι η ορθά μεθοδευμένη αναγωγή των κύριων γνωρισμάτων της τεχνοτροπίας μιας εποχής στα κύρια κοινωνικά της γνωρίσματα. Και πάλι, η αναγωγή αυτή δεν είναι η χάραξη νοητών γραμμών που ενώνουν σημεία της οικονομίας λ.χ. με σημεία της τέχνης, αλλά η παρακολούθηση των διαδικασιών, που τελικά παίρνουν μορφή στο έργο τέχνης, μέσα σ' όλους τους χώρους που αυτές διατρέχουν, και προπαντός στο χώρο της κοινωνικής ψυχολογίας και της ιδεολογίας. Εξυπακούεται επομένως ότι, από τον ορισμό της τον ίδιο, μια κοινωνική ιστορία της τέχνης συνεπής με τον εαυτό της περιέχει και προϋποθέτει την αντίληψη ότι η τέχνη είναι φαινόμενο κοινωνικό, δηλ., ότι βρίσκεται σε μια πολύ πλατιά κι αμφίδρομη αιτιοκρατική σχέση με το κοινωνικό περίγυρο, πράγμα άλλωστε που κανείς σοβαρός μελετητής δεν αρνιέται σήμερα, όσες συζητήσεις κι αν γίνονται για το ποια είναι, σε τελευταία ανάλυση, τα καθοριστικά στοιχεία του περίγυρου αυτού ως προς την τέχνη.

355 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΚΑΛΒΟΣ