Οι μορφές του Εικοσιένα εκδίδονται, λογοκριμένες, για πρώτη φορά στη διάρκεια της Κατοχής, πραγματοποιώντας δύο εκδόσεις, με μεγάλη επιτυχία, γιατί όλοι αντελήφθησαν το συσχετισμό που επιχειρούσε ο Γ.Λ. ανάμεσα στον λαϊκό χαρακτήρα του επαναστατικού αγώνα (1821) με το αντιστασιακό κίνημα (1941), το οποίο από την αρχή όφειλε να προσλάβει κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα. Άλλωστε, στον πρόλογο της 3ης έκδοσης (1945), Ο Γ.Λ. ορίζει με ακρίβεια αυτόν τον ιστορικό συσχετισμό, όταν με την έναρξη σχεδόν της γερμανικής Κατοχής ξεκινάει ένας νέος απελευθερωτικός αγώνας που οφείλει, ωστόσο, να αντλήσει θετικά συμπεράσματα από τον αντίστοιχο τού 1821 και να μην επαναλάβει τα λάθη των λαϊκών ηγετών της Επανάστασης. Ταυτοχρόνως μοιάζει να ασπάζεται και να επιβεβαιώνει την αντίληψη πως «η ιστορία είναι πάντα σύγχρονη», μια και ο ιστορικός προσεγγίζει τα γεγονότα με βάση τις σύγχρονες με αυτόν αντιλήψεις περί των ιστορικών φαινομένων, ιστορικών εργαλείων και ιστορικής έρευνας. Αυτή τη «σύγχρονη» αντίληψη θέτει ως κυρίαρχο στόχο του βιβλίου, που είναι η «αλλαγή της ιστορικής σκηνογραφίας» -η αποκατάσταση, δηλαδή, του αληθινού σκηνικού, στο πλαίσιο του οποίου προετοιμάστηκε ο επαναστατικός αγώνα του 1821.
165 ΣΕΛΙΔΕΣ
Ο ΡΗΓΑΣ ΑΘΗΝΑ 1945
